Anonimiteit

Alle transacties in de bitcoin blockchain zijn openbaar en gewoon in te zien. Daardoor is er niet echt sprake van anonimiteit: de eigenschap dat de identiteit van iets of iemand onbekend is. Bitcoin is eerder pseudoniem: transacties en adressen zijn te volgen, maar op zichzelf niet herleidbaar tot een persoon. Echter, met behulp van extra informatie kan dat wel mogelijk worden.

Bitcoin volgen op de blockchain

Alle transacties op de blockchain zijn openbaar. Ze hebben allemaal inputs en outputs: een oorsprong van verzonden bitcoin en een bestemming. Deze inputs en outputs zijn slechts adressen, geen namen.

Doordat de blockchain publiek is, kunnen transacties worden gevolgd. Er zijn meerdere bedrijven die dit doen, en samenwerken met belastingdiensten en overheden. Het doel van deze bedrijven is om de adressen van de transacties te koppelen aan personen.

Iemand die bitcoin koopt via een partij die valt onder toezicht van de DNB zal zich moeten identificeren. De partij maakt het geld over naar een adres van de koper. De partij waar de bitcoin gekocht, en elke overheid/belastingdienst die bij ze aanklopt, kan hierdoor de link leggen tussen het bitcoinadres en de identiteit van de koper.

Als iemand nu bijvoorbeeld een pizza koopt vanaf dit adres, bij Thuisbezorgd, dan weet Thuisbezorgd als bedrijf niet wie er bij deze transactie horen. De input van de transactie naar Thuisbezorgd is dan het adres van de aankoop, en Thuisbezorgd is de output.

Als een belastingdienst, of de volg-bedrijven, toegang hebben tot de identificatie-informatie van de bitcoinpartijen, kunnen ze de transacties linken aan een persoon.

Adressen eenmalig gebruiken

Adreshergebruik verwijst naar het gebruik van hetzelfde adress voor meerdere transacties. Het is een ongewenste werkwijze, waarbij de privacy en de veiligheid van de deelnemers aan de transacties (en van de toekomstige houders) van hun bitcoin worden misbruikt.

De meest private en veilige manier om bitcoin te gebruiken is om een gloednieuw adres te sturen naar elke persoon die je betaalt. Nadat de ontvangen munten zijn uitgegeven, mag het adres nooit meer worden gebruikt. Vraag mensen ook altijd om een nieuw bitcoinadres als je ze geld stuurt.

Er wordt wel gezegd dat de term "bitcoin adres" een slechte naam is voor dit object. Een betere naam zou zoiets zijn als "bitcoin factuur".

Alle goede wallets hebben tegenwoordig een gebruikersinterface die het gemakkelijk en veilig maakt om veel wallet adressen te hebben. Vroeger (voor ongeveer 2013) was dit niet het geval, omdat het aanmaken van nieuwe adressen backups ongeldig kon maken, wat tot verlies van geld kon leiden.

Mixen en CoinJoin's

Zoals hierboven benoemd hebben transacties een input en output. Doordat er vaak maar één of twee outputs zijn, is het makkelijk te volgen welke "stappen" bitcoin nemen. Dit verlaagt de fungibiliteit (homogeniteit) van bitcoin en kan zorgen voor privacy problemen. Er zijn hier verschillende oplossingen voor. Twee technieken die veel worden toegepast zijn Mixdiensten en Coinjoin's.

Mixdiensten zijn centrale partijen waar je je bitcoin naar toe kunt sturen. Zij sturen je dan vervolgens andere bitcoin terug. De mixer heeft in dit scenario dus informatie over de zender van de bitcoin en weet ook welke bitcoin er worden teruggestuurd. Dit zorgt voor problemen omdat deze servers centraal worden beheerd. Verschillende mixdiensten zijn in het verleden opgerold door autoriteiten.

Software zoals Wasabi wallet en Samourai zijn CoinJoin diensten. Een CoinJoin verschilt van een mixdienst omdat het eigenlijk een complexe transactie is die bestaat uit meerdere inputs van verschillende participanten. In essentie komt er een groep mensen samen die hun bitcoin op een grote hoop gooit. Ze maken met vijftig of meer mensen hun bitcoin over naar dezelfde vijftig mensen, in één transactie. Deze transactie wordt een CoinJoin genoemd. Het doen van CoinJoin transacties breekt de heuristiek die wordt toegepast door chain surveillance bedrijven. Dit vergroot je privacy omdat het moeilijker te volgen wordt welke "stappen" de bitcoin hebben genomen en wanneer ze van eigenaar zijn verwisseld.

Adreslabeling

Verschillende wallets, waaronder Bitcoin Core en Wasabi, staan je toe om adressen te labelen. Als je in deze wallets een ontvangstadres aanmaakt, geef je aan die kennis hebben van dit adres. Dit is dus de partij die naar je gaan overmaken, bijvoorbeeld je broker.

Als je later bitcoin uitgeeft, kun je kiezen welke bitcoin je uitgeeft. Je krijgt een lijst met bitcoin die op je wallet staan, met daarbij de labels. Je kunt dan zelf kiezen welke bitcoin (UTXO's) je uitgeeft.