Energieverbruik
Het minen van Bitcoin wordt gedaan door vele computers, en het draaien van deze computers ("miners") kost energie. We noemen het concept achter Bitcoin Minen "Proof of Work", het is het bewijs dat je moeite doet om Bitcoin te vinden. Het is de meest eerlijke en simpele manier om iets in de fysieke wereld (energie) te transporteren naar de virtuele wereld. Proof of Work heeft een aantal functies:
- Het houdt Bitcoin decentraal; omdat er mining is, is er geen centrale partij nodig om Bitcoin te maken.
- Het zorgt dat Bitcoin permissieloos en oncensureerbaar is; iedereen mag minen (of meedoen met een pool) en daardoor helpen met het vinden van een geldig blok, met daarin mogelijk ook zijn eigen transacties. Er is geen (centrale) partij die jouw transactie kan blokkeren.
- Transacties zijn niet terug te draaien. Als een transactie in een blok zit kan die niet worden teruggedraaid, omdat degene die de transactie terugdraait (een aanvaller) dan veel energie moet gebruiken (zie uitzondering). Elk gevonden nieuwe blok beveiligt ook alle onderliggende transacties, omdat de blokken naar elkaar terug verwijzen.
Er zijn geen andere voorbeelden van decentraal, permissieloos en oncensureerbaar digitaal geld. Het vertrouwen leggen in enkele partijen met veel munten (Proof of Stake) wordt soms als alternatief genoemd, maar dat is het niet, aangezien je dan deze partijen moet vertrouwen.
Bitcoin is minder verspillend dan het delven en raffineren van goud om het vervolgens om te smelten en in baren te verdelen, waarna het wederom onder de grond in kluizen word opgeslagen. Om nog maar te zwijgen van de bouw van grote luxe gebouwen, de verspilling van energie bij het drukken en slaan van alle verschillende fiatvaluta, het vervoer ervan in gepantserde auto's door niet minder dan twee veiligheidsagenten (die waarschijnlijk iets productiever zouden kunnen doen), enz.
Er is een aantal argumenten wat betreft Proof of Work en het energieverbruik van Bitcoin. Hieronder staan er een aantal, met verder achtergrond en bronnen.
Energieverbruik Bitcoin Netwerk
Omvang Energie gebruik Bitcoin (Feb 2021)
Op dit moment verbruiken alle Bitcoin-miners bij elkaar tussen de 80 en 120 terawattuur (TWh) aan elektriciteit per jaar, een schatting op basis van de gemeten rekenkracht die aan het Bitcoinnetwerk besteed wordt. Ter vergelijking, het jaarlijkse stroomverbruik van Nederland schommelt al enkele jaren rond de 120 TWh.
Dit komt overeen met het gebruik van een land als Nederland, ofwel de productie van 7 (middelgrote?) kerncentrales.
Verwachting voor de komende jaren
Als de prijs van bitcoin stijgt, loont het voor miners om meer hashing power in te zetten. Dit brengt met zich mee dat er meer energie verbruikt zal worden. Ook als de netwerkkosten per transactie stijgen zal hetzelfde gebeuren.
Wanneer de 'block reward' in 2024 halveert, zullen de oude modellen van de mining apparatuur niet meer efficiënt genoeg zijn. Deze zullen offline gehaald worden en eventueel vervangen worden door nieuwere, efficiëntere modellen. Dit leidt in beginsel tot minder stroomverbruik leiden. Wederom na 4 jaar bij de daaropvolgende halving herhaalt zich dit.
Samengevat:
- Hogere koers van Bitcoin en/of hogere fees -> meer hashing power -> meer stroomverbruik
- Halving, lagere koers van Bitcoin en/of lagere fees -> meer hashing power -> meer stroomverbruik
Argumenten tegen het energiegebruik van Bitcoin
"Bitcoin gebruikt te veel energie"
De achtergrond van deze stelling is vaak: Bitcoin gebruikt te veel energie, omdat het gezien wordt als nutteloos. Het is hier belangrijk te beseffen dat dit een waarde argument is. Verschillende mensen kennen verschillende waarden toe aan Bitcoin. Iemand die Bitcoin waardeloos vindt, zal het energieverbruik (uiteraard) te groot vinden. Iemand die Bitcoin waardevol vindt, omdat zij een betere wereld voor zich ziet met Bitcoin, het dagelijks gebruikt voor betalingen, of door Bitcoin zijn spaargeld veilig kan stellen, zal het energiegebruik eerder accepteren.
De milieu- en energiekosten van mining moeten worden afgewogen tegen de voordelen. Als je vraagtekens zet bij Bitcoin vanwege het elektriciteitsgebruik, moet je je ook het afvragen: Zal Bitcoin de economische groei bevorderen door de handel vrij te maken? Zal dit het tempo van technologische innovatie versnellen? Zal dit leiden tot een snellere ontwikkeling van groene technologieën? Zal Bitcoin nieuwe, grensoverschrijdende smart grid technologieën mogelijk maken?
Bitcoin afwijzen vanwege de kosten, terwijl de voordelen worden genegeerd, is een oneerlijk argument. In feite is elk klimaat-argument van dit type oneerlijk, niet alleen als het om Bitcoin gaat. Op dezelfde manier zou men kunnen beweren dat windturbines slecht zijn voor het milieu omdat het maken van de staalconstructie energie kost.
Zie verder Een betere wereld met en door Bitcoin.
"Bitcoin gebruikt net zo veel energie als land X!"
Het energiegebruik van Bitcoin wordt vaak vergeleken met die van een land om een indruk te geven hoeveel het is. En dat klopt, het energieverbruik van Bitcoin is van het niveau van een land als Oostenrijk (feb 2021). Zie hierboven waarom het Bitcoin netwerk veel elektriciteit verstookt.
Dergelijke vergelijkingen zeggen op zichzelf niet zo veel, want bijvoorbeeld de kerstverlichting in de VS gebruikt ook zo veel als een aardig land.
"Bitcoin gebruikt (vuile) stroom (en draagt daarom bij aan het klimaatprobleem)"
Bitcoin mining gebruikt veel elektriciteit, zie boven.
- Een steeds groter deel van Bitcoin mining gebeurt op groene (vooral waterkracht) of anderszins verspilde (zoals afgefakkeld gas) energie. Russian Oil Drilling Giant Opens a Crypto Mining Farm Run on Gas Energy
- Een groeiend deel van Bitcoin mining vindt op afgelegen locaties plaats: IJsland, Siberië, Noord-China. Het argument "die energie had nuttiger aangewend kunnen worden" geldt daarom steeds minder: elektriciteit kan je niet zonder aanzienlijk verlies over grote afstanden transporteren. De stroom opgewekt in Siberië is alleen daar te gebruiken. Bitcoin mining concurreert steeds minder met ander gebruik van dezelfde elektriciteits-bron.
Mining is een zeer concurrerende, dynamische, bijna perfecte markt. Mininginstallaties kunnen bijna overal ter wereld met relatief gemak worden opgezet en afgebroken. De marktkrachten duwen de mijnbouwactiviteit dus voortdurend naar "plaatsen" en "tijden" waar de marginale prijs van elektriciteit laag of nul is. Deze elektriciteitsproducten zijn niet voor niets goedkoop. Vaak is dat omdat de elektriciteit moeilijk (en verspillend) te vervoeren of op te slaan is, of omdat er weinig vraag is en een groot aanbod. Elektriciteit op deze manier gebruiken is veel minder verspillend dan zomaar lukraak een mijnbouwinstallatie op het net aan te sluiten.
IJsland produceert bijvoorbeeld een overvloed aan goedkope elektriciteit uit hernieuwbare bronnen, maar heeft geen mogelijkheid om elektriciteit te exporteren vanwege zijn afgelegen ligging. Het is denkbaar dat Bitcoin-delven in de toekomst alleen winstgevend zal zijn in plaatsen als IJsland, en niet in plaatsen als Midden-Europa, waar elektriciteit voornamelijk afkomstig is van kernenergie en fossiele brandstoffen.
De marktwerking zou er zelfs toe kunnen leiden dat de Mining zich ontwikkelt tot innovatieve oplossingen met een effectief elektriciteitsverbruik van nul. Mining produceert altijd warmte die gelijk is aan de verbruikte energie - 1000 watt mijnbouwapparatuur produceert bijvoorbeeld evenveel warmte als een verwarmingselement van 1000 watt dat wordt gebruikt in een elektrische kachel, een warm bad, een boiler of een soortgelijk toestel. Iemand die al bereid is de kosten van elektriciteit te betalen voor de warmtewaarde alleen, zou mijnbouwapparatuur kunnen gebruiken die speciaal ontworpen is om bitcoins te delven, terwijl hij de geproduceerde warmte opvangt en gebruikt, zonder energiekosten te maken buiten wat hij al van plan was uit te geven aan verwarming.
"De stroom wordt niet nuttig gebruikt"
Dit hangt samen met de vraag of je Bitcoin nuttig vindt. Iemand die Bitcoin niet nuttig vindt, kan stellen dat hij het energieverbruik daarom niet-nuttig besteed vindt. Hetzelfde geldt voor iemand die kan zeggen dat de energie van kerstlampjes, netflix kijken, vliegtuigen, en verwarming niet nuttig zijn.
❝If people find that electricity is worth paying for, the electricity has not been wasted. Those who expend this electricity are rewarded with the Bitcoin currency. -- Saifedean Ammous
Wie bepaalt wat 'verspilling' is en wat 'nuttig' gebruik? Bitcoin is nuttig en wordt steeds nuttiger. Het is daarom beter om het te vergelijken met het huidige systeem, zie hieronder.
"Bitcoin en het energieverbruik is niet nodig want [de euro, goud, ...] werkt prima!"
Verschillende mensen hebben verschillende wensen, voor sommigen zal de euro goed (blijven) werken, anderen hebben mogelijk geen toegang tot een goed geldsysteem, hebben last van hun overheid of censuur van hun transacties. Voor die laatste groepen geldt dat Bitcoin (en daarmee het energiegebruik) nodig is.
Daarnaast kost goud, overheden en het bankensysteem [veel meer energie dan Bitcoin].
Zie verder Mythes.
"Een bitcointransactie kost [zo veel] energie/kWh!"
Deze bewering wordt vaak gemaakt door (ten onrechte) het totale hoeveelheid stroomverbruik in een bepaald tijdsbestek te delen door de totale hoeveelheid transacties in die periode. Dit is echter een verkeerde berekening. Laten we even inzoomen:
- 1 blok bevat ongeveer 1.500 transacties (maar zie verder beneden voor verdere details)
- 1 blok genereert 6,25 nieuwe Bitcoins, de subsidie voor de miner die het blok gegenereerd heeft
De opbrengst aan fees is (medio febr. 2021) 7 miljoen dollar per dag = 30.000 dollar per blok
De opbrengst aan block reward per blok : 6,25x50.000 usd = 31.2500 usd.
De fees brengen voor de miner momenteel dus maar ~ 1/10e op van de block reward.
De reden dat miners bereid zijn zoveel stroom te verstoken is de reward, niet de fees. En de nieuwe Bitcoins worden aan de totale voorraad toegevoegd en kunnen daarna nog honderden jaren gebruikt worden. (Vergelijk dit met een gouden munt: deze kost veel om te delven, maar kan vervolgens letterlijk duizenden jaren gebruikt worden in waardeopslag en -transacties).
Als in 2032 99,2% van de bitcoins gemined zijn, is de blockreward nog maar 0,78125 Btc / blok (een factor 8 lager, 3 halvings na nu). De miners zullen dan hun elekra-kosten voornamelijk met de opbrengsten van de fees moeten bekostigen.
Tegen die tijd is het waarschijnlijk wèl terecht om de stroomkosten van 1 blok om te slaan over de transacties in dat blok. Tenzij de Bitcoin koers dan een factor 8 gestegen is ten opzichte van nu, dus naar zo'n 400.000 usd, want dan is de krimp in block reward geheel gecompenseerd door de koersstijging. Maar, uiteindelijk komt er een moment dat de fees de belangrijkste inkomstenbron voor miners vormen en dan zal het stroomverbruik vermoedelijk een stuk dalen.
1 Bitcoin transactie is niet te vergelijken met 1 banktransactie
- Een banktransactie versus een bitcointransactie
- Als je een banktransactie doet naar een vriend, kost dit inderdaad minder stroom, tijd en geld dan het uitvoeren van diezelfde transactie op het bitcoin-netwerk. Een banktransactie is echter iets heel anders dan een bitcointransactie.
- Vertrouwen versus oncensureerbaarheid
- Banken berusten op vertrouwen, bitcoin is peer-to-peer en oncensureerbaar. Het energiegebruik is nodig voor decentraal oncensureerbaar geld (Bitcoin).
- 1 transactie versus meerdere transacties
- Een banktransactie heeft maar één transactie in zich. Een transactie op het bitcoin-netwerk kan in theorie een oneindige hoeveelheid transacties achter zich hebben (via custodial solutions, transaction batching, het Lightningnetwerk en liquid network).
- Transactie of smart contract?
- Uitleg over dat een transactie op het bitcoin netwerk niet eens een normale transactie hoeft te zijn, maar ook een smart contract kan bevatten. Alleen al om deze reden zijn transacties niet vergelijkbaar.
- De verschillende lagen van geld
- Geld heeft meerdere lagen. Bitcoin is 'base money', zoals goud, en moet dus ook daarmee vergeleken worden. Een banktransactie gebeurt een heleboel lagen bovenop goud of staatsobligaties. Bitcoin heeft dit alles in zich: clearing, overboeken en opslag. Dit kan allemaal in een transactie zitten. Ergo: een bitcointransactie betekent meer dan een banktransactie.
- Je kunt een banktransactie ook voor bitcoin gebruiken
- Voortvloeisel uit het vorige argument. Je kunt een bitcoin ook bij je bank opslaan, en dan op dezelfde manier als je euro's debiteren en crediteren van je rekening. Op die manier kost een "bitcointransactie" op alle mogelijke manieren exact hetzelfde als je huidige banktransactie. Het is dan echter geen bitcointransactie meer.
- Elk nieuwe blok bevestigt 500+ miljoen transacties
- Elk nieuwe blok bevestigt op zijn beurt ook de transacties die eerder gedaan zijn, dat zijn er op het moment van schrijven honderden miljoenen. Elke bevestiging zorgt dat historische transacties steeds lastiger uitgegeven kunnen worden.
- Een blok maken kost evenveel energie, onafhankelijk van het aantal bitcoin
- Hoet doet er niet toe hoe veel transacties er in een blok zitten; elk blok kost even veel energie. Of er nu 10 of 1000 transacties in zitten.
Argumenten voor het energiegebruik van Bitcoin
Zie Een betere wereld met en door Bitcoin
Zie verder
- Op LekkerCryptisch.nl Bitcoin gebruikt veel teveel energie een klimaatramp
