Bitcoin
Het eerste en beste decentrale permissieloze geld! Het is de eerste gedecentraliseerde digitale munt die werkt zonder centrale bank of centrale beheerder. Het netwerk is peer-to-peer en de transacties gebeuren tussen de gebruikers onderling, zonder tussenpersoon. Deze transacties worden geverifieerd via netwerk nodes door het gebruik van cryptografie en worden opgeslagen in een openbare gedistribueerde database: de blockchain, waar gemiddeld eens in de 10 minuten een blok aan wordt toegevoegd. Bitcoin werd voor het eerst beschreven in de whitepaper.
Consensusregels
Er zitten een aantal eigenschappen aan bitcoin.
De regels liggen vast in de concensusregels. Dit zijn de regels waar iedereen die meedoet met bitcoin, aan moet voldoen.
- Een miner mag nooit meer bitcoin claimen dan is vastgelegd. Doet hij dat wel, dan is zijn blok ongeldig.
- Een gebruiker mag geen transactie doen waar hij bitcoin uitgeeft die al eerder is uitgegeven. Probeert hij dat wel, dan wordt de transactie niet geaccepteerd, want de rest van het netwerk houdt zich aan de consensusregels
- Blokken hebben een maximale grootte.
De Halvening / Halving
Bij elk bitcoinblok hoort een blok subsidie. Deze blok subsidie wordt gecreëerd door het bitcoin algoritme en wordt vastgelegd door de 'winnende' miner (of miningpool) in de eerste transactie van het blok (de coinbasetransactie). Op basis van de coinbasetransactie wordt de subsidie verstuurd naar een bitcoin adres waar de 'winnende' miner (of miningpool) de geheime sleutel van heeft.
In de software die op alle deelnemende bitcoinnodes is geïnstalleerd, is vastgelegd dat elke 210.000 blokken, de subsidie wordt gehalveerd. Het moment waarop de subsidie gehalveerd wordt noemen we de halvening. Het proces heet halving.
Omdat er gemiddeld elke 10 minuten een blok gevonden wordt, vindt de Halvening dus elke 4 jaar plaats. (Zie de oranje lijn in de grafiek hieronder). De bloksubsidie was in het eerste blok (in januari 2009) 50 bitcoin. Gemiddeld elke 10 minuten kwamen er dus 50 nieuwe bitcoin bij. Na de eerste Halvening werd dat 25 bitcoin per blok en na de tweede 12,5. Na 3 Halvenings kan elke miner die nu een blok vindt zichzelf 6,25 bitcoin toe-eigenen.
Maximaal 21 miljoen bitcoin
Doordat de subsidie steeds halveert, komt er steeds minder bitcoin bij. De Halvening ligt vast in de regels van de bitcoinsoftware. Het plaatje hieronder laat zien hoe de creatie van nieuwe bitcoin verliep en zal verlopen.
Het proces van halveren loopt door tot het jaar 2140. Dan is de subsidie zo klein geworden dat deze niet meer verder te halveren is. Het resultaat is een lijn van bitcoincreatie die asymptotisch naar de 21 miljoen bitcoin neigt. (Zie de blauwe lijn).
Onomkeerbare transacties
Van een transactie op het bitcoinnetwerk kun je na ongeveer één uur stellen dat deze onomkeerbaar is, (mits er voldoende fee is meegestuurd met de transactie).
Zodra een transactie één bevestiging heeft gekregen begint geleidelijk zekerheid te ontstaan dat de transactie niet meer kan worden teruggedraaid. Elke bevestiging die daarna volgt, maakt de transactie steeds moeilijker omkeerbaar:
- Één bevestiging: het komt voor, ongeveer eens per week, dat één bevestiging van een transactie ongedaan wordt gemaakt. (Er vindt dan een tijdelijke splitsing in het netwerk plaats, die praktisch altijd in het volgende blok wordt rechtgetrokken);
- Twee bevestigingen: nu is de kans op een herschikking van de blockchain al héél erg klein geworden;
- Zes bevestigingen: dit is het aantal dat over het algemeen wordt gezien als "volledig onomkeerbaar". Het is in de praktijk onmogelijk dat een kwaadwillende partij één uur mining-werk inzet, dat krachtiger is dan de rest van het wereldwijde miningnetwerk, om de blockchain in te halen, om transacties terug te kunnen draaien.
De bovenstaande uitleg geldt voor transacties op de blockchain ("On-chain"), want transacties op het Bitcoin lightning netwerk zijn binnen enkele seconden definitief bevestigd en dus onomkeerbaar.
Het is belangrijk om je te realiseren dat het onomkeerbaar maken van een transactie binnen één uur, zoals Bitcoin dat doet, een prestatie is die vele malen beter is dan wat traditionele betaalnetwerken bieden. En PIN-betaling mag dan wel definitief lijken, deze is het niet. Elke banktransactie is onderhevig aan controle door banken. Dagen later kunnen deze nog worden teruggeboekt. En bij credit cards loopt het zogenaamde "Charge back risico" zelfs op tot maanden.
Custodial versus non-custodial
Wat is het verschil tussen "Custodial" en "Non-custodial" opslag van je bitcoin?
Dit heeft een direct verband met de uitspraak "Not your keys, not your coins".
BIPs
BIP staat voor Bitcoin Improvement Proposal. Het zijn voorstellen om Bitcoin te verbeteren. Het is uiteindelijk aan het netwerk (zowel de gebruikers als de miners) om te bepalen welke verbeteringen worden doorgevoerd.
Voorbeelden van BIPs zijn SegWit en Taproot-Schnorr.
Bitcoinmantra's, woorden en cultuur
Do your own research
Dit betekent simpelweg: zorg dat je weet waar je het over hebt. Koop niet zomaar munten, maar informeer jezelf eerst. Er is een Community om je te helpen.
Don't trust, Verify
Vertrouw geen derden met je bitcoin, of om je correcte informatie te geven. Je kunt alleen jezelf vertrouwen, draai daarom zelf een Bitcoin node om transacties te controleren.
Eenheden
Één bitcoin bestaat uit 100 000 000 satoshis, ook wel sat of sats. Een satoshi is dus 0.00000001 bitcoin.
Één bitcoin bestaat uit 100 000 bits. Een bit is dus 0.000001 bitcoin.
Één bit is 100 satoshis.
- 1 satoshi = 0.00000001 ฿ = 1 sat
- 10 satoshis = 0.00000010 ฿
- 100 satoshis = 0.00000100 ฿ = 1 bit
- 1,000 satoshis = 0.00001000 ฿
- 10,000 satoshis = 0.00010000 ฿
- 100,000 satoshis = 0.00100000 ฿ = 1 mBTC
- 1,000,000 satoshis = 0.01000000 ฿ = 1 cBTC
- 10,000,000 satoshis = 0.10000000 ฿
- 100,000,000 satoshis = 1.00000000 ฿ = 1 BTC
Bij een koers van 1 bitcoin = 43454 euro kost een chique biertje van 4 euro je 0.00009 bitcoin, 9205 sats, of 92 bits.
Moeilijkheid
Moeilijkheid, beter bekend als Difficulty (van het hashen). Zie ook Mining.
Populaire afkortingen en termen
HODL, PoW, SoV enzovoorts, kortom Bitcoinjargon.
Iets met bitcoin doen
- Lezen over bitcoin
- Bitcoin kopen
- Wat is voor jou de beste strategie om bitcoin op te slaan?
- Bitcoin gebruiken
