Bewerken van Bitcoin opslaan
Uit BitcoinWiki.nl
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Je tekst | ||
Regel 1: | Regel 1: | ||
Bitcoin kan op twee manieren worden bewaard. Door anderen of in eigen beheer. De site [https://storingbitcoin.info/ StoringBitcoin.info] kan je aan de hand van een aantal vragen helpen bij het bepalen van een strategie voor het opslaan van jouw Bitcoin, Er is ook altijd een [[Community|community]] om je te helpen. | |||
"Je bitcoin bewaren" is een deels verwarrende zin. In werkelijkheid gaat het erom wie de sleutels tot jouw bitcoin bezit, niet de bitcoin zelf. De bitcoin zelf staan namelijk in de [[Blockchain]]. Op [[Waar staan mijn bitcoin?|deze pagina]] staat meer uitleg over deze verwarring. | |||
Op [[Waar staan mijn bitcoin?|deze pagina]] staat meer uitleg over | |||
== Functies van een Wallet == | == Functies van een Wallet == | ||
Een wallet levert de gebruiker de volgende functies: | |||
* '''veilige opslag privé sleutels''' | * '''veilige opslag privé sleutels''' | ||
* mogelijkheid tot het maken van een '''back-up''' van de prive sleutel(s), gewoonlijk door de weergave van een [[Geheime sleutel#Seed|seed phrase]] (=12/24 woorden die gebruiken dient op te schrijven en goed bewaren); | * mogelijkheid tot het maken van een '''back-up''' van de prive sleutel(s), gewoonlijk door de weergave van een [[Geheime sleutel#Seed|seed phrase]] (=12/24 woorden die gebruiken dient op te schrijven en goed bewaren); | ||
* generatie van adressen ( | * generatie van adressen (meestel met 'Ontvang'knop), het kunnen kopieëren hiervan naar het klembord, het tonen van het adres als QR code, zodat betaling vanuit een mobiel apparaat eenvoudig is; | ||
* aanmaken man een '''transactie''', | * aanmaken man een '''transactie''', dwz een bepaald bedrag aan bitcoins verzenden. (Veelal geïnitieerd door een Send/Zend/Verstuur knop); | ||
** Het ontvangstadres (waarnaar gestuurd wordt) kan worden | ** Het ontvangstadres (waarnaar gestuurd wordt) kan worden ingekopieerd of met het lezen van een QR code worden overgenomen; | ||
** Het bedrag wordt in sats, Bitcoin of euro's etc | ** Het bedrag wordt in sats, Bitcoin of euro's etc ingevoerd; | ||
** De transactie wordt digitaal | ** De transactie wordt digitaal getekend (ge-'signed') door de wallet en aan het Bitcoin-netwerk gestuurd | ||
** De wallet toont de status van de transactie: unconfirmed, confirmed; | ** De wallet toont de status van de transactie: unconfirmed, confirmed; | ||
* tonen '''saldo''' (in feite door de blockchain te (laten) scannen, de | * tonen '''saldo''' (in feite door de blockchain te (laten) scannen, de bitcoins staan nl niet 'in' de wallet, zie verderop); | ||
** tonen saldo in bitcoin, sats, euro | ** tonen saldo in bitcoin, sats, euro/dollar; sommige wallets tonen enkel actuele fiat-waarden, enkele ook historische fiat-waarden; | ||
* tonen overzicht eerder gedane '''transacties''' | * tonen overzicht eerder gedane '''transacties'''; | ||
* het bewaren van '''notitie''' bij een transactie ('biertje gekocht') | * het bewaren van '''notitie''' bij een transactie ('biertje gekocht'). Goed om te weten dat deze informatie niet op de blockchain wordt bewaard; | ||
* geïntegreerd kopen | * geïntegreerd kopen/verkopen van bitcoins via partner-exchanges. | ||
Niet alle wallets leveren alle functies. | Niet alle wallets leveren alle functies. | ||
== Bitcoin in je eigen beheer: Non-custodial == | == Bitcoin in je eigen beheer: Non-custodial == | ||
Er is geen andere partij die jouw bitcoin voor jou bewaart. Je bewaart je bitcoin zelf op bijvoorbeeld een hardware wallet | Er is geen andere partij die jouw bitcoin voor jou bewaart. Je bewaart je bitcoin zelf op bijvoorbeeld een hardware wallet, een wallet op je mobiele telefoon of je desktop computer. Ook de paper wallet valt in de categorie non-custodial. | ||
<strong>"Not your keys, not your coins"</strong> | <strong>"Not your keys, not your coins"</strong> | ||
Dit is een bekend gezegde dat je er op wijst dat '''alleen als je de privésleutels van jouw bitcoin in je bezit hebt, de bitcoin daadwerkelijk van jou is'''. D.w.z. ze zitten in jouw (hardware) wallet en bevinden zich niet bij een derde partij. Ervaren bitcoiners hebben dit vaak als voorkeur. | Dit is een bekend gezegde, dat je er op wijst dat '''alleen als je de privésleutels van jouw bitcoin in je bezit hebt, de bitcoin daadwerkelijk van jou is'''. D.w.z. ze zitten in jouw (hardware) wallet en bevinden zich niet bij een derde partij. Ervaren bitcoiners hebben dit vaak als voorkeur. | ||
=== Hardwarewallet === | === Hardwarewallet === | ||
Een hardwarewallet is een specifiek apparaatje dat [[Waar staan mijn bitcoin?|"jouw bitcoin bewaart"]]. Voor de meeste scenario's wordt dit gezien als een veilige manier | Een hardwarewallet is een specifiek apparaatje dat [[Waar staan mijn bitcoin?|"jouw bitcoin bewaart"]]. Voor de meeste scenario's wordt dit gezien als een veilige manier. Je [[private key]] is opgeslagen in een speciaal daarvoor bestemde chip en zal ook enkel op de hardwarewallet blijven. | ||
Voorbeelden van | Voorbeelden van wallets: | ||
* [https://www.ledger.com/ Ledger] | * [https://www.ledger.com/ Ledger] | ||
* [https://trezor.io/ Trezor] | * [https://trezor.io/ Trezor] | ||
* [https://keepkey.myshopify.com/ KeepKey] | |||
* [https:// | |||
* [https://coldcardwallet.com/ ColdCard] | * [https://coldcardwallet.com/ ColdCard] | ||
Er bestaan ook OpenDimes. Dit zijn een soort USB-sticks waar je, na inpluggen op een computer, enkel een bestandje vindt met het bitcoinadres. Zodra je fysiek een gat doorsteekt op de OpenDime, zal je pas het tweede bestandje zien. In het tweede bestandje staan de [[Geheime sleutel|private keys]] waar je de bitcoin die op het adres staan mee kan uitgeven. Opendimes worden gebruikt voor makkelijk doorgeven van fysieke bitcoin, niet voor langetermijnopslag. Dit is voornamelijk omdat je geen backup kan maken en volledig afhankelijk bent van je het apparaat. | |||
Hardware wallets kan je kopen bij [https://bitsaga.be/ Bitsaga.be], een officiële reseller van bitcoin-only hardware wallets zoals de Jade, Bitbox, Keystone, Passport en Seedsigner vanuit Belgie met verzending over heel Europa. | Hardware wallets kan je kopen bij [https://bitsaga.be/ Bitsaga.be], een officiële reseller van bitcoin-only hardware wallets zoals de Jade, Bitbox, Keystone, Passport en Seedsigner vanuit Belgie met verzending over heel Europa. | ||
=== Softwarewallet === | === Softwarewallet === | ||
Dit is bijvoorbeeld een wallet die je op je telefoon of computer draait. Je [[private key]] staat hier als bestand opgeslagen. Als je telefoon of computer wordt gehackt of in verkeerde handen komt, kunnen mensen bij je bitcoin. | |||
=== Papieren wallet === | === Papieren wallet === | ||
Je zou de [[private key]] ook op papier | Je zou de [[private key]] ook op papier zetten. Dit noemen we een papieren wallet of paper wallet. Uitgeven van bitcoin op een papieren wallet gebeurde vroeger wel, maar is nu absoluut niet aan te raden omdat er diverse nadelen aan kleven. Op het moment dat je vanaf een papieren wallet Bitcoin betaald is het moeilijk om een [[change address]] op te geven. Hierdoor is de kans groter dat je een deel van je bitcoin kwijtraakt. Ook het printen van de Papieren wallet is minder veilig. Als je dit met je huis-tuin-en-keuken-printer doet, is een grotere kans dat de [[private key]] van de wallet toch in handen van iemand anders komt. | ||
=== Fysieke | === Fysieke bitcoins === | ||
Een fysieke bitcoin is nagenoeg hetzelfde als een papieren wallet, alleen hebben ze de fysieke verschijning van een munt. Op 6 | Een fysieke bitcoin is nagenoeg hetzelfde als een papieren wallet, alleen hebben ze de fysieke verschijning van een munt. Op 6 December 2011 [https://bitcointalk.org/index.php?topic=41892 introduceerde] Mike Caldwell onder het pseudoniem 'Casascius' de 'Casascius physical bitcoin', de eerste fysieke bitcoin met de nominale waarde van 1 bitcoin. | ||
[[Bestand:Casascius hologram.jpg|miniatuur|De private key wordt bewaard onder een speciale hologramsticker]] | [[Bestand:Casascius hologram.jpg|miniatuur|De private key wordt bewaard onder een speciale hologramsticker]] | ||
Bij een fysieke bitcoin wordt de [[Geheime sleutel|private key]] uitgeprint en op de munt bevestigd met een speciale hologramsticker. De hologramstickers zijn eenmalig te bevestigen en laten een honingraatresidu achter als de sticker wordt verwijderd. Door de hologramsticker te verwijderen wordt de [[Geheime sleutel|private key]] zichtbaar en | Bij een fysieke bitcoin wordt de [[Geheime sleutel|private key]] uitgeprint en op de munt bevestigd met een speciale hologramsticker. De hologramstickers zijn eenmalig te bevestigen en laten een honingraatresidu achter als de sticker wordt verwijderd. Door de hologramsticker te verwijderen wordt de [[Geheime sleutel|private key]] zichtbaar en kan je deze importeren in een softwarewallet. | ||
Als de hologramsticker intact is heeft de bezitter de garantie dat niemand de [[Geheime sleutel|private key]] heeft gezien. Dit betekent wel dat je moet vertrouwen dat de maker van de fysieke bitcoin bij het genereren van de [[Geheime sleutel|private key]] geen kopie heeft bewaard. Om dit te ondervangen zijn er ook fysieke | Als de hologramsticker intact is heeft de bezitter de garantie dat niemand de [[Geheime sleutel|private key]] heeft gezien. Dit betekent wel dat je moet vertrouwen dat de maker van de fysieke bitcoin bij het genereren van de [[Geheime sleutel|private key]] geen kopie heeft bewaard. Om dit te ondervangen zijn er ook fysieke bitcoins te koop waarbij je zelf de [[Geheime sleutel|private keys]] kan genereren, printen en bevestigen met een bijgeleverde hologramsticker. | ||
== Beveiliging == | == Beveiliging == | ||
=== Versleuteling van je wallet === | === Versleuteling van je wallet === | ||
Dit is van toepassing op softwarewallets; bij deze wallets staan er bestanden met je [[Geheime sleutel|private keys]] zomaar op je schijf. Als de machine (telefoon, computer) waar dat bestand op staat wordt gestolen kunnen je bitcoin worden gestolen. Een oplossing is het versleutelen van dit bestand. Hierdoor is het bestand niet leesbaar zonder een wachtwoord. Als je wallet je toestaat om een wachtwoord in te stellen (voor encryptie) zorg dus dat het een goed wachtwoord is, en besef dat zonder het wachtwoord je bitcoin niet terug te halen zijn | Dit is van toepassing op softwarewallets; bij deze wallets staan er bestanden met je [[Geheime sleutel|private keys]] zomaar op je schijf. Als de machine (telefoon, computer) waar dat bestand op staat wordt gestolen kunnen je bitcoin worden gestolen. Een oplossing is het versleutelen van dit bestand. Hierdoor is het bestand niet leesbaar zonder een wachtwoord. Als je wallet je toestaat om een wachtwoord in te stellen (voor encryptie) zorg dus dat het een goed wachtwoord is, en besef dat zonder het wachtwoord je bitcoin niet terug te halen zijn. | ||
=== Multisig === | === Multisig === | ||
Zie aparte pagina [[Multisig]]. | Zie aparte pagina [[Multisig]]. | ||
== Bitcoin beheerd door anderen: Custodial == | == Bitcoin beheerd door anderen: Custodial == | ||
Een aanbieder bewaart 'jouw' bitcoin voor jou. Hij is de '''custodian''', de beheerder van jouw bitcoin. In de werkelijkheid is het niet jouw bitcoin, want je bent afhankelijk van die aanbieder. Als er iets mis gaat | Een aanbieder bewaart 'jouw' bitcoin voor jou. Hij is de '''custodian''', de beheerder van jouw bitcoin. In de werkelijkheid is het niet jouw bitcoin, want je bent afhankelijk van die aanbieder. Als er iets mis gaat dan ben je jouw bitcoin kwijt. Bedenk goed of je dit wil. Er zijn legio voorbeelden waar het in het verleden mis is gegaan en mensen hun tegoeden kwijt zijn geraakt. | ||
Voorbeelden van custodial wallets zijn: | Voorbeelden van custodial wallets zijn: | ||
* De wallet van je exchange, waar je bitcoin (even) staan na aankoop | * De wallet van je exchange, waar je bitcoin (even) staan na aankoop | ||
* "Kluizen" op sites van bitcoinaanbieders waar je niet de [[Geheime sleutel|private keys]] krijgt | * "Kluizen" op sites van bitcoinaanbieders waar je niet de de [[Geheime sleutel|private keys]] krijgt | ||
* Software wallets die je installeert maar waar je niet de [[Seed|private keys]] krijgt | * Software wallets die je installeert maar waar je niet de de [[Seed|private keys]] krijgt | ||
* Partijen die gespecialiseerd zijn in het opslaan van bitcoin | * Partijen die gespecialiseerd zijn in het opslaan van bitcoin | ||
<strong>Wat kan er misgaan bij custodial wallets</strong> | <strong>Wat kan er misgaan bij custodial wallets</strong> | ||
Onderstaande scenario's zijn allemaal eerder voorgekomen. | |||
* De aanbieder kan worden gehackt | |||
* De aanbieder kan failliet gaan | |||
* De aanbieder kan worden | * De aanbieder kan met de noorderzon verdwijnen | ||
* De aanbieder kan failliet gaan | |||
* De aanbieder kan met de noorderzon verdwijnen | |||
= Zie verder = | = Zie verder = |